Minder schuldenbewinden, maar de behoefte aan bewind blijft groot

Steeds meer mensen horen iets over “onder bewind staan”. Soms via een tv-programma, soms via iemand in de buurt. Dat kan best spannend klinken. Misschien denk jij ook: “Als ik eenmaal onder bewind sta, kom ik er nooit meer vanaf.”

Wij merken in de praktijk dat dat beeld niet helemaal klopt. Er verandert juist veel in de wereld van bewind en schulden. In dit artikel leggen we uit wat we zien, waarom het aantal mensen onder schuldenbewind afneemt, en wat dat voor jou betekent.

Wat zien wij in de sector?

In heel Nederland staan nog altijd veel mensen onder bewind. Uit landelijke cijfers van de rechtspraak blijkt dat er eind 2024 ongeveer 264.900 beschermingsbewinden liepen. Ongeveer 20% daarvan is schuldenbewind (problematische schulden of verkwisting) en zo’n 80% is toestandsbewind (bijvoorbeeld door een lichamelijke of geestelijke beperking).
Met andere woorden: bewind gaat lang niet altijd alleen over schulden. Heel vaak gaat het om bescherming en overzicht voor mensen die het zelf, tijdelijk of langdurig, niet redden.
Ook bij Aktiva zien we dat terug. We merken vanaf 2024 een afname van het aantal schuldenbewinden. Tegelijkertijd zien we nog steeds veel nieuwe aanmeldingen. De instroom is hoog, maar mensen stromen sneller uit dan vroeger. Dat is op zich goed nieuws: bewind is geen eindstation.

Waarom nemen schuldenbewinden af?

De belangrijkste reden ligt in een wetswijziging in 2023.

• De Wsnp (wettelijke schuldsanering) is per 1 juli 2023 verkort van 36 maanden naar 18 maanden.
• Veel minnelijke schuldhulptrajecten (Msnp) sluiten daar nu op aan en duren ook 18 maanden.

Vroeger liepen schuldentrajecten vaak drie jaar. Nu zijn ze meestal anderhalf jaar. In sommige gevallen telt een deel van het minnelijke traject zelfs al mee, waardoor mensen nog sneller klaar zijn.

Dat betekent:

• Oude 36-maandstrajecten lopen geleidelijk af.
• Nieuwe schuldhulpzaken zijn sneller afgerond.
• Daardoor zie je sectorbreed een hogere uitstroom en dus minder lopende schuldenbewinden.

Daarnaast is er steeds meer aandacht voor zelfredzaamheid en uitstroom. Met hulpmiddelen zoals bijvoorbeeld de producten van Plinkr werken wij en andere organisaties gericht aan het moment waarop iemand weer zélf de touwtjes in handen kan nemen. Ook daardoor eindigen sommige bewinden eerder dan voorheen.

Tegelijkertijd wordt de samenleving ingewikkelder

Terwijl schuldenbewinden afnemen, wordt de samenleving voor veel mensen juist lastiger:

• Steeds meer moet digitaal: toeslagen, huurtoeslag, zorgverzekering, je bank.
• Je hebt overal DigiD en inlogportalen voor nodig.
• Instanties zijn vaak moeilijk bereikbaar: lange wachttijden, chatbots, geen loket in de buurt.

Wij zien daardoor een toename van mensen in kwetsbare situaties:

• Jongeren die hun geld online uitgeven, de administratie laten liggen en vastlopen.
• Ouderen die moeite hebben met internet en DigiD.
• Mensen met een psychische kwetsbaarheid of verstandelijke beperking die alle regels en brieven niet meer kunnen bijbenen.

Juist voor deze groepen werkt bewindvoering goed. Niet alleen vanwege de financiën, maar ook vanwege de persoonlijke steun en duidelijkheid.

Bewind is geen straf en je zit er niet eeuwig aan vast

Veel mensen denken: “Als ik onder bewind ga, kom ik er nooit meer uit.” Dat is begrijpelijk, maar niet terecht.

Onder bewind kijken we regelmatig of bewind nog nodig is, bouwen we waar mogelijk aan zelfstandigheid en kijken we met jou wat er nodig is om op termijn weer zelf je geld te beheren.

Een mooi voorbeeld uit onze praktijk:

Een gezin kreeg het zelf niet voor elkaar om via de gemeente in een schuldentraject te komen. De drempel was te hoog, de weg te ingewikkeld. Via Aktiva zijn ze toch in schuldhulpverlening gekomen. Inmiddels zijn ze schuldenvrij. Ze hebben het bewind en het contact als zó prettig en veilig ervaren, dat ze er nu bewust voor kiezen om nog bij ons te blijven. Niet omdat het moet, maar om nieuwe schulden te voorkomen en rust te houden.

Dat laat zien wat wij belangrijk vinden: bewind is een hulpmiddel, geen label voor het leven.

Hoe werken wij bij Aktiva?

Wij willen dat de stap naar bewind zo laagdrempelig mogelijk is. Dat zie je terug in onze manier van werken:

• Actief en snel: we pakken een aanmelding snel op. We doen er alles aan om geen wachtlijsten te laten ontstaan.
• Geen gedoe: we leggen in gewone taal uit wat bewind betekent en wat je van ons kunt verwachten.
• Team om jou heen: iedere cliënt heeft een bewindvoerder op hoog niveau, met daarnaast een assistent.
• Transparant: je krijgt inzage in je dossier, in je inkomsten en uitgaven. We leggen uit waarom we bepaalde keuzes maken.
• Goed bereikbaar: je kunt ons bellen met vragen – of gewoon even om mee te denken als je ergens mee zit.
• Informeel en betrokken: we zijn professioneel, maar niet afstandelijk. Je hoeft je niet beter voor te doen dan je je voelt.

We werken veel samen met organisaties als RIBW’s, Humanitas, Leger des Heils en andere hulpverleners. Daardoor sluiten we zo goed mogelijk aan bij de zorg en begeleiding die jij misschien al krijgt.

Wanneer is bewind misschien iets voor jou?

Bewind kan passen als je jezelf herkent in één of meer van deze punten:

1. Je stapelt rekeningen en enveloppen op, omdat je ze niet meer durft open te maken.
2. Je hebt achterstanden bij huur, energie of zorgverzekering.
3. Je hebt al eens geprobeerd zelf of met de gemeente iets te regelen, maar het lukt niet.
4. Je ervaart veel stress over geld en ziet het niet meer zitten.
5. Door een beperking of psychische klachten lukt het je niet om je geldzaken te overzien.

Dan ben je niet de enige. Bewind is juist bedoeld om je te beschermen en om stap voor stap weer rust te krijgen.

Wil je weten of bewind bij jou past?

Twijfel je of bewind een goede stap is voor jou of iemand in je omgeving?

Je kunt altijd vrijblijvend contact met ons opnemen. We denken met je mee, leggen in eenvoudige taal uit wat er mogelijk is en kijken samen of bewind, budgetbeheer of een andere vorm van hulp het beste past.

Neem contact op met Aktiva via 085-7603958 of het contactformulier op onze website. Je zit nergens meteen aan vast; het is gewoon een eerste gesprek om te kijken wat jou kan helpen.